“El Suud’a ölüm”
BBC’nin haberine göre ülkenin doğusundaki Katif kenti, yönetimin koyduğu yasağa karşın protestolara sahne oldu. Protesto gösterilerinde Suudi kraliyet ailesi aleyhine sloganlar atıldı, “El Suud’a ölüm” sesleri yükseldi. İran’ın Kum kentinde de benzer protesto gösterileri düzenlendi.
Suudi Arabistan’ın önde gelen Şii din alimi Şeyh Nemr Bakır en-Nemr’in idam edilmesini değişik düzeylerde yapılan açıklamalarla kınayan İran, Suudi Arabistan’ın Tahran’daki maslahatgüzarını Dışişleri Bakanlığı’na çağırdı.
Şiddetle kınandı
İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran yönetiminin olayı “şiddetle” kınadığını bakanlığa çağrılan Suudi temsilciye ilettiklerini bildirdi.
“Konsolosluk ateşe verildi”
İran’ın yarı resmi Fars haber Ajansına göre, Şii din adamı Ayetullah Nemr Bakır en-Nemr’in Suudi arabistan tarafından idam edilmesinin ardından Meşhed’deki Suudi Arabistan Konsolosluğu önünde toplanan bir grup İranlı, Nemr’in idam edilmesini protesto etti.
Protesto gösterileri sırasında göstericilerin, konsolosluktaki Suudi Arabistan bayrağını indirerek binanın bir kısmını ateşe verdiği ve camlarını kırdığı ileri sürüldü.
Suudi Arabistan da İran’ın Riyad Büyükelçisi’ni çağırdı
Suudi Arabistan, Tahran’ın ‘düşmanca açıklamalar’ yaptığını belirterek İran’ın Riyad Büyükelçisi’ni çağırdı. Suudi Arabistan da Tahran’ın Nemr’in idamıyla ilgili ‘düşmanca açıklamalar’ yaptığını belirterek İran’ın Riyad Büyükelçisi’ni Dışişleri Bakanlığı’na çağırarak protesto notası verdi.
“Diplomatları korumakta sorumlusunuz”
SPA haberinde ayrıca, ulusararası kanunlar gereği İran’ın ülkede bulunan Suudi Arabistan başkent Tahran’daki büyükelçilik binası, Meşhed kentindeki başkonsolosluk ve ülkedeki diplomatları korumakta sorumlu olduğu ifade edildi.
“Bedel ödeyecekler”
İran Devrim Muhafızları Ordusu da yayınladığı yazılı açıklamada, “Suudi Arabistan rejimi bu utanç verici eylemin bedelini kesinlikle ödeyecek” diye tepki gösterdi. Riyad yönetimi için “terörist besleyen gerici ve vahşi bir rejim” benzetmesinde bulunulan açıklamada, “DAEŞ benzeri bu davranış, Suudi ailesinin yakın gelecekte çöküşünü hazırlayacak” denildi.
“Girdiği girdaptan çıkamayacak”
İran Meclis Başkanı Ali Laricani, Suudi Arabistan’ın Şeyh Nemr’i idam ederek girdiği girdaptan kolay kolay çıkamayacağını savunarak, “Riyad yönetimin vahşi eylemi, İslam dünyasının yüreğini dağladı” diye konuştu.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hüseyin Cabir Ensari, “Suudi Arabistan bu idamın bedelini ödemek zorunda kalacak” dedi.
“Uyanış, bastırılamaz”
İmam Hamanei Twitter sayfasında En-Nemr’i andı, “Uyanış, bastırılamaz” dedi. Meclis Başkanı Ali Laricani de idamı kınarken, İran’ın önde gelen din adamlarından Ayetullah Ahmed Hatemi işlenen “suçun” Suudi Arabistan Kraliyet Ailesi’nin yok olması ile sonuçlanacağını iddia etti.
Ülkesinin önde gelen Şii siyasetçilerinden eski Irak Başbakanı Nuri El Maliki’den de benzer yönde bir açıklama geldi.
Hizbullah: İdam değil suikast
Nüfusunun çoğunu Şiilerin oluşturduğu Bahreyn’de polisin idamı kınayan göstericileri göz yaşartıcı gaz kullanarak dağıttığı bildiriliyor.
Lübnan’da ise Şii Konseyi En-Nemr’in idamını, “büyük bir hata” olarak nitelendirdi.
Şii Hizbullah hareketi, En-Nemr’in esasında “suikaste” kurban gittiğini savundu, onun ülkesinde azınlıktaki baskıya maruz kalan Şiilerin haklarını savunduğuna dikkat çekti.
ABD: İdammezhep gerginliğini artırabilir
ABD Dışişleri Bakanlığı da Suudi Arabistan’ı insan haklarına saygı göstermesi yönünde uyardı. Bakanlık sözcüsü John Kirby, idamın bölgedeki mezhep gerginliğini artırma riskine dikkat çekti.
Avrupa Birliği: Ciddi sonuçları olabilir
Yazılı açıklama yayımlayan Avrupa Birliği (AB) Dışişleri Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, “Nemr olayı, ifade özgürlüğü ile vatandaşlık ve siyasi hakları konusunda ciddi endişeye neden oluyor. Bu olayın bölgedeki mezhep gerginliğini daha da artırma potansiyeli var. Bunun bütün bölgede ciddi sonuçları olabilir” ifadelerini kullandı.
Mogherini, bütün taraflara itidal ve sorumluluk çağrısında da bulundu.
İbadi’den kınama
Irak Başbakanı Haydar İbadi de Nemr’in öldürülmesini kınadı. Facebook hesabından açıklama yapan İbadi, bu olayın bölgesel güvenlik üzerinde kötü etkileri olabileceğini belirtti.
Irak Meclisi: Yangına benzin döktüler
Irak Meclisi Şii koalisyonu üyesi Muhammed el-Sayhud, Sümer Tv’ye yaptığı açıklamada idamın yangına benzin dökmek anlamına geldiğini söyledi ve “İktidar ailesinin bu hareketi Sünni-Şii mezhep savaşını kışkırtıyor ve bölgenin ateş çemberine dönüşmesini amaçlıyor” dedi.
Irak Şii İslam Konseyi üyesi ve milletvekili Human Hamudi ise “Bu, mezhep savaşını körüklemek isteyen IŞİD’e hizmet eden bir hareket” açıklamasında bulundu.
İran destekli Iraklı Şii paramiliter Bedir Örgütü’nün lideri Kasım Araci, “Bu cehennemin kapılarını açan büyük bir suç” dedi. Siyasi kanadı da olan örgütün lideri, Bağdat’a Suudi Arabistan’la diplomatik ilişkileri derhal kesme çağrısında bulundu.
Sadr: Şiileri protestoya çağırıyorum
Iraklı Şii lider ve din adamı Mukteda Sadr, kişisel web sitesinden yaptığı açıklamayla Suudi Arabistan ve diğer körfez ülkelerinde yaşayan Şiileri protestoya çağırdı.
”Suudi Arabistan’da yaşayan Şiilere barışçıl protestolarla Şii din adamı Ayetullah Nemr Bakır en-Nemr’in idam edilmesini protesto etme cesareti göstermeye çağırıyorum. Bu çağrım körfez ülkelerinde yaşayan Şiiler için de geçerlidir. Gelecekteki adaletsizlikleri ve hükûmet terörünü engellemenin yolu budur.”
Yemen Husi hareketi: Kutsal bir savaşçı idam edildi
Yemen’de Suudi destekli hükümetle çatışan Şii Husiler de Al Maseera web sitesinden yaptıkları açıklamada “Suudi ailesi, bugün insan haklarını apaçık ihlâl ederek kusal bir savaşçıyı ve büyük bir din adamını sahte bir duruşmayla idam etti.” dedi.
Başkent Sanaa’da sokak gösterileri ile idam kararı protesto edildi.
Lübnan Şii Konseyi: Büyük hata
Lübnan Şii Konseyi Başkan Yardımcısı Şeyh Abdül Emir Kabalan Ayetullah Nemr’in idamının büyük bir hata olduğunu söyledi ve Nemr’in itidal ve diyalog çağrısı yapan bir din adamı olduğunu ve bu sebeple idam edildiğini öne sürdü.
Bahreyn ve Suudi Arabistan’da gösteriler
Suudi Arabistan’da Şiilerin yoğunlukta yaşadığı Avamiye bölgesinde yüzlerce kişi ellerinde Nemr’in resimleri ile protesto yürüyüşü düzenledi.
Bahreyn polisi, Suudi Arabistan’ı protesto eden göstericileri biber gazı sıkarak dağıtmaya çalıştı.
Ayetullah Nemr’in ailesi: Tepkiler barışçıl olmalı
Reuters’a konuşan Ayetullah Nemr’in kardeşi Muhammet Nemr, kardeşinin İslam dünyasında saygın bir yeri olduğunu söyledi ve tepkilerin barışçıl olmasını istedi ve “Yeterince kan döküldü. Kimse barışçıl tepkiler dışında bir tepki vermemeli” dedi.
rasthaber